Τα πλαστικά μιας χρήσης είναι προϊόντα που κατασκευάζονται κυρίως από χημικές ουσίες που βασίζονται σε ορυκτά καύσιμα (πετροχημικά) και προορίζονται να απορριφθούν αμέσως μετά τη χρήση τους. Χρησιμοποιούνται συχνότερα για συσκευασίες και σέρβις, όπως μπουκάλια, περιτυλίγματα, καλαμάκια και σακούλες.
Αν και το πλαστικό-μια αλυσίδα συνθετικών πολυμερών, ουσιαστικά εφευρέθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα, μόνο τη δεκαετία του 1970 η δημοτικότητά του εκτινάχθηκε στα ύψη. Οι κατασκευαστές άρχισαν να αντικαθιστούν παραδοσιακά αντικείμενα με ελαφρύτερες ή πιο ανθεκτικές και προσιτές πλαστικές εναλλακτικές λύσεις. Για παράδειγμα, τα πλαστικά μπουκάλια αντικατέστησαν τα γυάλινα μπουκάλια γάλακτος η τα γυάλινα μπουκάλια αναψυκτικών. Ακόμα η χάρτινη σακούλα για τη μαναβική αντικαταστάθηκε από την πλαστική. Από τη δεκαετία του 1950, έχουν παραχθεί 8,3 δισεκατομμύρια μετρικοί τόνοι πλαστικών, και τα μισά από αυτά τα τελευταία 15 χρόνια μόνο.
Γιατί τα πλαστικά μιας χρήσης κάνουν κακό;
Παράγουμε 300 εκατομμύρια τόνους πλαστικού κάθε χρόνο παγκοσμίως, εκ των οποίων οι μισοί προορίζονται για πλαστικά μιας χρήσης. Αυτό είναι σχεδόν ισοδύναμο με το βάρος ολόκληρου του ανθρώπινου πληθυσμού.
Το 91% όλων των πλαστικών δεν ανακυκλώνεται καθόλου. Αντίθετα καταλήγει σε χωματερές ή στο περιβάλλον. Ειδικά μικρά αντικείμενα όπως καλαμάκια, σακούλες και μαχαιροπίρουνα είναι δύσκολο να ανακυκλωθούν επειδή εμπίπτουν στις σχισμές των μηχανημάτων ανακύκλωσης και ως εκ τούτου συχνά δεν γίνονται αποδεκτά από τα κέντρα ανακύκλωσης.
Αφού καταλήξουν σε χωματερές ή στο περιβάλλον, τα πλαστικά μιας χρήσης δεν διασπώνται, απλά χωρίζουν. Με την πάροδο του χρόνου, ο ήλιος και η θερμότητα μετατρέπουν αργά τα πλαστικά σε μικρότερα και μικρότερα κομμάτια μέχρι να γίνουν τελικά τα γνωστά μικροπλαστικά. Αυτά τα μικροσκοπικά πλαστικά θραύσματα, μήκους όχι μεγαλύτερου των 5 χιλιοστών, είναι δύσκολο να εντοπιστούν και είναι σχεδόν παντού. Ορισμένα μικροπλαστικά είναι μικρά από το σχεδιασμό τους, όπως τα μικροσφαιρίδια που χρησιμοποιούνται σε scrub καθαρισμού προσώπου ή οι μικροΐνες σε ρούχα από πολυεστέρα. Καταλήγουν στο νερό, τρώγονται από την άγρια ζωή με τελικό αποδέκτη τον ανθρώπινο οργανισμό. Έχουν προσχωρήσει ακόμη και στην απομονωμένη οροσειρά των Πυρηναίων και στον πυθμένα της τάφρου των Μαριανών.
Για την άγρια ζωή, τα μικροπλαστικά μπορεί να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα. Όταν τρώγονται μπορούν εύκολα να συσσωρευτούν μέσα στο σώμα ενός ζώου και να προκαλέσουν προβλήματα υγείας, όπως διάτρηση οργάνων ή θανατηφόρα εντερικά προβλήματα.
Τόσο η έκθεση σε μικροπλαστικά όσο και οι χημικές ουσίες που προστίθενται στα πλαστικά μιας χρήσης μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου όπως ενδοκρινικές διαταραχές, ορμονικές ανισορροπίες, αναπαραγωγικά προβλήματα (υπογονιμότητα) ακόμη και καρκίνο.
Ψάχνετε πως μπορείτε να βοηθήσετε στη λιγότερη μόλυνση του περιβάλλοντος; Επιλέξτε επαναχρησιμοποιούμενα και οικολογικά προϊόντα!
Πώς να αποφύγετε τα πλαστικά μιας χρήσης
Στην Ελλάδα σερβίρονται καθημερινά κατά μέσο όρο 1.000.000 πλαστικά ποτήρια μόνο για τον καφέ. Σαν χώρα παράγουμε όλο και περισσότερο πλαστικά μιας χρήσης με την ανακύκλωση να μην είναι επαρκής σαν λύση. Το ποσοστό των πλαστικών απορριμμάτων στις ελληνικές θάλασσες φτάνει ακόμα και το 95%.
Ακολουθούν μερικές συμβουλές για να απαλλάξετε οριστικά το περιβάλλον και τη ζωή σας από τα πλαστικά μιας χρήσης.
- Χρησιμοποιήστε την προσωπική σας επαναχρησιμοποιούμενη κούπα για τον καφέ ή το ρόφημα on the go. Φανταστείτε από πόσα πλαστικά ποτήρια θα σώσετε το περιβάλλον.
- Αγοράστε μια επαναχρησιμοποιούμενη φιάλη νερού, μπορεί να γλιτώσει το περιβάλλον από εκατοντάδες πλαστικά μπουκάλια κάθε χρόνο.
- Ρίξτε στην τσάντα ή στο αυτοκίνητο σας μία επαναχρησιμοποιήσιμη τσάντα για τα ψώνια σας, για να βάλουμε επιτέλους ένα τέλος στις πλαστικές σακούλες.
- Αποφύγετε ατομικά σε πλαστικό συσκευασμένα σνακ. Αντί αυτού πάρτε μαζί σας ότι σας αρέσει στο φαγητοδοχείο σας.
- Αποφύγετε εντελώς το πλαστικό περιτύλιγμα αποθηκεύοντας τα υπολείμματα σε επαναχρησιμοποιήσιμα δοχεία. Καλύψτε τα σκεύη σας με επαναχρησιμοποιούμενα υλικά.
- Πάρτε μαζί σας καλαμάκια σίτου για τα ροφήματα σας και κουταλοπίρουνο επαναχρησιμοποιούμενο για το φαγητό στη δουλειά σας.
- Μιλήστε με τους ιδιοκτήτες των café και των street food που συχνάζετε. Ρωτήστε αν έχουν εναλλακτικές λύσεις στα πλαστικά μιας χρήσης, όπως για τα πλαστικά καλαμάκια, τους αναδευτήρες ή τις σακούλες.
- Ενημερώστε τις εταιρείες που παράγουν ή εμπορεύονται τα αγαπημένα σας προϊόντα ότι νοιάζεστε για τη συσκευασία. Ζητήστε να στραφούν σε ανακυκλώσιμες, λιπασματοποιήσιμες, ανανεώσιμες ή/και ανακυκλωμένες συσκευασίες με λιγότερο πλαστικό από ορυκτά καύσιμα.
Δεν υπήρξε ποτέ ποιο επιτακτική ανάγκη να αλλάξουμε τις συνήθειες μας από το τώρα!
