Η ρύπανση υδάτων συμβαίνει όταν χημικές ουσίες ή επικίνδυνες ξένες ουσίες εισάγονται στο νερό, συμπεριλαμβανομένων λυμάτων, φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων από αγροτικές απορροές ή μετάλλων όπως ο μόλυβδος ή ο υδράργυρος. Η ίδια χωρίζεται σε επιφανειακή και υπόγεια ρύπανση.
Οι κύριες αιτίες για την επιφανειακή ρύπανση υδάτων είναι οι εξής
Παγκόσμια υπερθέρμανση
Οι αυξανόμενες παγκόσμιες θερμοκρασίες που προκαλούνται από τις εκπομπές CO2 θερμαίνουν το νερό, μειώνοντας την περιεκτικότητά του σε οξυγόνο.
Αποψίλωση των δασών
Η μείωση των δασών μπορεί να εξαντλήσει τους υδάτινους πόρους και να δημιουργήσει οργανικά υπολείμματα τα οποία γίνονται έδαφος αναπαραγωγής επιβλαβών βακτηρίων.
Βιομηχανία, γεωργία και κτηνοτροφία
Η χημική απόρριψη από αυτούς τους τομείς είναι μία από τις κύριες αιτίες ευτροφισμού του νερού.
Απόρριψη σκουπιδιών και λυμάτων
Ο ΟΗΕ λέει ότι πάνω από το 80% των λυμάτων του πλανήτη βρίσκει το δρόμο του σε θάλασσες και ποτάμια χωρίς επεξεργασία. Για να μειωθεί αυτό το ποσοστό, καλό θα ήταν να χρησιμοποιείτε οικολογικά προϊόντα διάφορων χρήσεων, όπως πχ τα οικολογικά καθαριστικά, επαναχρησιμοποιούμενα υλικά κλπ.
Θαλάσσια κυκλοφορία
Μεγάλο μέρος της πλαστικής ρύπανσης στον ωκεανό προέρχεται από αλιευτικά σκάφη, δεξαμενόπλοια και φορτία.
Διαρροή καυσίμων
Η μεταφορά και αποθήκευση πετρελαίου και των παραγώγων του υπόκειται σε διαρροή που μολύνει τους υδάτινους πόρους μας.
Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, 783 εκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό. Παράλληλα, περίπου 2,5 δισεκατομμύρια δεν έχουν πρόσβαση σε επαρκή αποχέτευση. Η επαρκής αποχέτευση βοηθά στο να μην εισέρχονται τα λύματα και άλλοι ρύποι στην παροχή νερού.
Η υποβάθμιση της ποιότητας του νερού σταματά την οικονομική ανάπτυξη και επιδεινώνει τη φτώχεια σε πολλές χώρες αυξάνοντας το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ).
Οι επιπτώσεις της ρύπανσης υδάτων
Καταστροφή της βιοποικιλότητας
Η ρύπανση υδάτων καταστρέφει τα υδάτινα οικοσυστήματα και προκαλεί τον πολλαπλασιασμό του φυτοπλαγκτού (ευτροφισμός).
Μόλυνση της τροφικής αλυσίδας
Η αλιεία σε μολυσμένα νερά και η χρήση λυμάτων για κτηνοτροφία και γεωργία μπορούν να εισάγουν τοξίνες στα τρόφιμα. Οι συγκεκριμένες είναι επιβλαβείς για την υγεία μας.
Ασθένειες
Ο ΠΟΥ εκτιμά ότι περίπου 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν άλλη επιλογή από το να πίνουν νερό μολυσμένο από περιττώματα, εκθέτοντάς τους σε ασθένειες όπως η χολέρα, η ηπατίτιδα Α και η δυσεντερία.
Βρεφική θνησιμότητα
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, η ρύπανση υδάτων είναι η αιτία για διάφορες διαρροϊκές ασθένειες που σχετίζονται με την έλλειψη υγιεινής και προκαλούν τον θάνατο περίπου 1.000 παιδιών την ημέρα παγκοσμίως.
Εκτός από την επιφανειακή υπάρχει και η υπόγεια μόλυνση υδάτων
Τα υπόγεια ύδατα είναι αυτά που βρίσκονται κάτω από την επιφάνεια της γης και είναι ένα από τα βασικά συστατικά μέρη του κύκλου του νερού. Κάθε φορά που βρέχει ή χιονίζει, μέρος του νερού φιλτράρεται στο έδαφος. Αυτό μέχρι να φτάσει σε ένα στρώμα αδιαπέραστου βράχου, γεμίζοντας τους πόρους και τις ρωγμές του και παραμένοντας αποθηκευμένο εκεί σε υδροφόρους ορίζοντες.
2,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι εξαρτώνται αποκλειστικά από τους υδροφόρους ορίζοντες για την κάλυψη των καθημερινών αναγκών τους σε νερό. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η υπεύθυνη κατανάλωση είναι τόσο σημαντική.
Τα υπόγεια ύδατα παρέχουν σχεδόν το ήμισυ του παγκόσμιου πόσιμου νερού και περίπου το 43% του συνόλου του νερού που χρησιμοποιείται για άρδευση.
Η υπόγεια ρύπανση υδάτων θα μπορούσε να είναι χειρότερη από ό, τι πιστεύαμε. Για παράδειγμα, έως και το 50% των ρύπων που μελετήθηκαν – όπως το φυτοφάρμακο glyphosate – έφτασαν στα υπόγεια ύδατα χωρίς να περάσουν από οποιαδήποτε διαδικασία φιλτραρίσματος.
Οι κύριες αιτίες για την υπόγεια ρύπανση είναι οι εξής
Αστική και οικιακή μόλυνση
Εισροή διαλυμένων υλικών από έναν χώρο υγειονομικής ταφής ή το φιλτράρισμα από τα δίκτυα αποχέτευσης αποτελούν συνηθισμένες πηγές μόλυνσης.
Γεωργική και κτηνοτροφική μόλυνση
Αυτή είναι η πιο βασική από τις κύριες αιτίες για την υπόγεια μόλυνση υδάτων. Προκαλείται λόγω της εισροής των προϊόντων που χρησιμοποιούνται από τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους. Ορισμένα παραδείγματα είναι τα λιπάσματα, φυτοφάρμακα και φυτοπροστατευτικά προϊόντα. Επιπλέον είναι η εξάπλωση της κοπριάς, η οποία αυξάνει την αλάτωση και τη μόλυνση από νιτρικά άλατα.
Βιομηχανική και μεταλλευτική μόλυνση
Τέλος, η βιομηχανική μόλυνση είναι άλλη μια αιτία. Αυτή οφείλεται κυρίως στην απόρριψη στερεών αποβλήτων σε χώρους υγειονομικής ταφής και υγρών στα επιφανειακά υδατορεύματα, καθώς και στην απώλεια ουσιών κατά τη μεταφορά και την αποθήκευση. Στην περίπτωση της εξόρυξης, οι τοξικές πηγές είναι τα υπολείμματα μετάλλων και η απορροή των διαδικασιών πλύσης ορυκτών.
Η ρύπανση υδάτων αποτελεί μια αυξανόμενη παγκόσμια ανησυχία που βλάπτει την υγεία αλλά και την οικονομική ανάπτυξη δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Ας δώσουμε την προσοχή που της αξίζει.
